De Nederlandse kunststofverwerkers en -recyclers luiden de noodklok over de voorgestelde Nationale Circulaire Plastic Norm (NCPN). In een open brief aan staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Chris Jansen roept de branchevereniging Federatie Nederlandse Rubber- en Kunststofindustrie (NRK) op tot een constructief overleg om de toekomst van deze Nederlandse maakindustrie veilig te stellen. De toekomst van meer dan 1.000 (mkb-)maakbedrijven en tienduizenden banen in Nederland staan op het spel.
Huidige voorstel
De huidige NCPN, die per 1 januari 2027 van kracht moet worden, verplicht het bijmengen van gerecycled of bio gebaseerd plastic in nieuwe kunststofproducten. Hoewel de kunststofverwerkers en -recyclers een bijmengverplichting ondersteunen, wijzen zij erop dat de huidige opzet desastreuze gevolgen zal hebben. De norm, zoals voorgesteld, legt een onevenredige last op Nederlandse kunststofverwerkers, waardoor veel banen en bedrijven verloren zullen gaan.
Economische gevolgen
In de verzamelbrief Circulaire Economie van 25 september 2024 stelt de staatssecretaris dat de NCPN zal leiden tot economische groei en meer werkgelegenheid. Uit onderzoek dat CE Delft en TNO in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (I&W) heeft uitgevoerd, blijkt dat de norm juist een economische weglek zal veroorzaken dat kan oplopen tot 36%! De toekomst van meer dan 1.000 (mkb-)maakbedrijven en tienduizenden banen in Nederland staan op het spel.
Met het momentane NCPN-voorstel worden de Nederlandse kunststofverwerkers en -recyclers niet geholpen. Sterker, ze worden eerder om zeep geholpen. Het voorstel tast de concurrentiepositie van Nederlandse kunststofverwerkers zwaar aan. Dit wordt veroorzaakt door het kostennadeel dat de bijmengplicht oplevert voor Nederlandse kunststofverwerkers in combinatie met het vrije handelsverkeer in de EU, waardoor buitenlandse kunststofverwerkers, waarvoor de bijmengplicht niet geldt, hun afzet en marktaandeel in Nederland vergroten. Daarnaast kan goedkoop recyclaat uit Amerika en Azië worden gebruikt waardoor er nog altijd geen extra vraag naar Nederlands recyclaat ontstaat.
Voorstellen voor aanpassing
De sector doet drie concrete voorstellen om de bijmengverplichting werkbaar te maken:
- Gelijke verplichtingen voor alle kunststofproducten.
Een bijmengverplichting die geldt voor alle kunststofproducten die in Nederland op de markt worden gebracht, in plaats van kunststofproducten die in Nederland worden geproduceerd. Dan gelden de regels ook voor in het buitenland aangekochte kunststofproducten. - Voorwaarden stellen over de herkomst van het recyclaat.
Anders wordt een norm ingevuld met de import van goedkoop recyclaat uit Azië en Amerika waardoor de Nederlandse kunststofrecyclers nog altijd niet geholpen zijn en draagt een norm niets bij aan de beoogde reductie van CO2 emissie. - Vrijstelling voor kunststofproducten waar belemmeringen voor bestaan. Kunststofproducten waarvoor juridische of technische belemmeringen bestaan voor het bijmengen van circulaire plastics, dienen te worden vrijgesteld van een bijmengverplichting.
Met bovenstaande aanpak worden de Nederlandse kunststofverwerkers en -recyclers ondersteund. Er ontstaat daadwerkelijke vraag naar Nederlands recyclaat en kunststofproducten uit het buitenland worden niet aantrekkelijker, omdat aan die producten dezelfde recyclaateisen worden gesteld.
Oproep tot overleg
De NRK doet een dringende oproep aan staatssecretaris Jansen om snel met de sector in overleg te gaan. De branchevereniging benadrukt de noodzaak van een realistische en ambitieuze bijmengverplichting met behoud van bedrijven en banen. De sector staat klaar om constructief mee te denken en samen te werken aan een duurzame toekomst.